Mezuniyet Sonrası Olanaklar
1. MESLEK PROGRAMLARININ DEVRELERİ :
Astsubayların, Dz.K.K.lığında görev yaptığı sürede elde edeceği bilgi, beceri ve nitelikleri hangi okul, birlik, kurs ve eğitimlerle kazanacağını belirleyen devrelerdir. Astsubayların mesleki gelişimlerinde aşağıda belirtilen üç aşamalı mesleki gelişim devreleri uygulanır.
a.Temel Mesleki Gelişme Devresi :
Astsubay Çavuş, Astsubay Üstçavuş rütbelerini kapsar. Bu devrede astsubaylar sınıflarına ait temel askeri mesleki ve teknik bilgiler ile tecrübe, ameli ehliyet ve ana ihtisas kazanır. Uygun görülenler Silahlı Kuvvetlerin ihtiyaç duyacağı ikinci bir ihtisas dalında yetiştirilmeye başlanır.
Astsubaylar bütün meslek hayatına tesir edecek vasıfları davranışları, insanları idare etme ile görev anlayışını bu devrede kazanmaya başlar ve geliştirirler. Gayesi, astsubayları ihtisaslarında tam ehil seviyede ulaşacak şekilde yetiştirmektir. Bu devrede muharip sınıf astsubayların hepsi, yardımcı sınıf astsubaylar imkan nispetinde, sınıf ve ihtisasları ile ilgili kıta görevlerine, kıta görev yeri yeterli olmayanlar ihtisasları ile ilgili esas görevlere atanırlar.
Görevbaşı eğitimi ve diğer lüzumlu kurslara tabi tutulurlar. Subay olmaya layık görülenlerin seçim aşamaları icra edilir.
b. İleri Mesleki Gelişme Devresi :
(1) Astsubay Kıdemli Üstçavuş, Astsubay Başçavuş rütbesinin ilk üç yılını kapsar. Bu devrenin gayesi, astsubayların belirlenmiş ihtisaslarında mesleki gelişmelerini azami seviyeye çıkarmalarını sağlamak, yönetici ve öğretim görevlisi olabilecek nitelikte olanları tespit etmektir.
(2) Bu maksatla tekamül veya oryantasyon ve benzeri kurslar ile uygun görülenler yönetim ve öğretim görevlisi kursları ve benzeri kurslara tabi tutulurlar. Ayrıca seçilen astsubaylara karargâh astsubayı niteliklerini geliştirmek ve müştereklik kültürü kazandırmak maksadıyla eğitimler verilebilir.
(3) Bu devrede astsubaylar, ihtisasları ile ilgili mümkün olduğu ölçüde kıta görevlerine atanırlar.
c. Son Devre :
Başçavuşluğun 4’üncü yılı ile kıdemli başçavuş rütbelerini kapsar. Gayesi, yönetici veya öğretim görevlisi olarak tespit edilenleri yetiştirmek ve kazandıkları ihtisaslardan azami surette faydalanmaktır. Bu devrede astsubaylar daha fazla, rütbe ve ihtisasları ile ilgili karargah ve kurumlarda idari ve teknik görevlere, seçilenler yöneticilik ve öğretim görevlisi görevlerine atanırlar, lüzumlu kurslara tabi tutulurlar. Ayrıca seçilen astsubaylara karargâh astsubayı niteliklerini geliştirmek ve müştereklik kültürü kazandırmak maksadıyla eğitimler verilebilir.
2. MESLEK PROGRAMLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER :
a. Astsubay meslek programları, bir astsubayın astsubay çavuş naspedilmesinden itibaren, kıdemli başçavuş rütbesine kadar devam eden bir planlamayı içermekte ve bu planda belirtilen uygulamaya devam edildiği ve değişen şartlar programa dahil edildiği sürece, beklenilen hedeflere ulaşılması mümkün görülmektedir. Ancak aşağıda açık astsubay meslek programlarının uygulanmasını etkileyen başlıca faktörler olarak ortaya çıkmaktadır;
(1) Süratli teknolojik gelişmeler kapsamında silah/sistem ile yüzer unsurlardaki iyileştirmelere bağlı olarak uygulanan yenileştirme çalışmaları veya envantere giren yeni gemi, silah ve sistemler, Deniz Kuvvetlerinin genel prensipleri ile taktiklerinde de birtakım değişikliklerin yapılmasını gerekli kılmaktadır.
(2) Tehditte meydana gelen değişiklikler ile çevre ülkelerin silah, teçhizat, konsept ve hedeflerinde meydana gelen değişikliklerden doğan ihtiyaçlar, görev alanlarında uzmanlaşma ihtiyacı, harekat ortamı değişiklikleri Deniz Kuvvetleri Komutanlığının görev özelliklerinde de değişiklikler yapılmasını gerektirmektedir.
(3) Bu durumlar Dz.K.K.lığının teşkilat yapısını, mesleki gelişim eğitimlerini etkilemekte, personelin yeniliklere uyumu, eğitim konusunun ihtiyaçları karşılayacak şekilde geliştirilmesini gerektirmekte ve astsubay meslek programlarının gereksinimleri karşılayacak şekilde geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır.
b. Yukarıda açıklanan ve değişiklik gerektiren şartlara bağlı olarak ortaya çıkan istihdam ihtiyaçlarına rağmen bu değişikliklerin mevcut plan/programa dahil edilmesi; ihtiyaçlar, mali yönetim ve harcamalardaki kısıtlamalar, kadro kısıtlamaları, ihtisas alanlarına yönelik eğitim ihtiyaçları, yeni mesleki gelişim programlarının oluşturulması ve süreleri ile mevzuat değişiklerine yönelik prosedürlere bağlı olarak belli süreçler gerektirmektedir.
c. Bu gibi durumlarda Deniz Kuvvetleri Komutanlığının personel istihdamına yönelik ihtiyaçları bu yönergedeki plan/paternleri tam olarak uygulamaya imkan tanımadığı takdirde, astsubay atamalarında Deniz Kuvvet Komutanlığı ihtiyaçları esas alınır.
3. SORUMLULUKLAR :
Her astsubay meslek içi eğitimine aşağıdaki şekilde iştirakten sorumludur.
(1) Kendisine uygulanan öğretim ve eğitimde başarı sağlamak,
(2) Görevlerini en iyi biçimde yerine getirmek,
(3) Mesleki bilgi, genel kültür, tecrübe ve ihtisasını geliştirmek için gayret göstermek.
4. MESLEK PROGRAMLARININ GENEL HATLARI
a. Astsubay Meslek Yüksek Okullarını başarı ile bitirerek çavuş naspedilen astsubaylar sınıflarına uygun olarak kıta görevlerine, kıta yeri olmayan astsubaylar da uygun kadro görevlerine atanırlar.
b. Her yıl açılacak astsubay kurslarının yeri, zamanı, süresi, konusu, kontenjanı ve katılacak astsubaylarda aranacak nitelikler Deniz Kuvvetleri Komutanlığı kurslar planında gösterilir.
c. Deniz Astsubay Meslek Yüksek Okullarını başarı ile bitirerek Astsubay Çavuş naspedilen astsubaylar aşağıdaki genel niteliklere sahip olacaklardır.
(1) Mesleğin gereği olan disiplin anlayışı, askeri tavır ve hareket ile gerekli ön askerlik bilgilerine sahip,
(2) Sınıfı ve branşına ait nazari temel meslek bilgilerini almış,
(3) Sınıfı ve branşına ait nazari temel meslek bilgilerini sorumlu olarak görev almadan önce bizzat görev alacağı gemilerde uygulamalar ile pekiştirmiş,
(4) Gemi hayatına uyum ve alışkanlığa sahip,
(5) Denizcilik örf ve adetlerini, gemilerdeki role görevlerini, seyir ve liman nöbetlerini ve hizmetleri bilen,
(6) Yangın, Yara Savunma, İlk Yardım, planlı bakım sistemi gibi hayati ehemmiyeti haiz konulara vakıf,
(7) Yüzer ve kara birliklerindeki sınıfı ile ilgili kadro görevlerini yürütebilecek ve yüzer birliklerde Nöbetçi/Vardiya Astsubaylığı yapabilecektir.
5. ASTSUBAYLIKTAN SUBAY OLMA :
a.Astsubaylıktan Subay Olma Şekilleri :
Astsubaylıktan subay olma aşağıda belirtilmiştir.
(1) 926 Sayılı TSK Personel Kanunu’nun 109’uncu maddesine istinaden; Deniz Kuvvetlerinin ihtiyacı göz önüne alınarak her sene tespit edilecek kontenjan nispetinde, emsalleri arasında temayüz etmiş astsubaylar, aşağıdaki şartlarda teğmen rütbesiyle muvazzaf subaylığa naspedilebilirler;
(a) Subaylık için sınava müracaat tarihinde en az kıdemli çavuş rütbesinde ve astsubay olarak 4’üncü hizmet yılını tamamlamış, 7’nci hizmet yılını bitirmemiş olmak,
(b) Subaylık için sınava müracaat tarihinde astsubaylığa nasıp tarihinden itibaren almış olduğu sicil notları ortalaması sicil tam notunun % 90 ve daha yukarısı olmak,
(c) Askeri disiplin, tutum ve davranışları, görevindeki başarısı, mesleki bilgi ve yetenekleri ile genel kültürü bakımından subaylığa layık bulunduğuna dair nitelik belgesi sıralı sicil üstleri tarafından onanmış olmak,
(ç) Sağlık bakımından elverişli olmak,
(d) Yapılacak seçme sınavlarında, subaylık nosyonu kazandırma eğitiminde ve seçilmelerini müteakip gönderilecekleri okul ve kurslarda başarı göstermek,
Astsubaylıktan subaylığa geçmek için yukarıda belirtilen gerekli başvuru şartlarını haiz olup, Genelkurmay Başkanlığınca geçerli mazeret olarak değerlendirilen harekat görevleri nedeniyle başvuruda bulunamayan veya seçme sınavına katılamayan astsubayların hakları, sınava giremedikleri süre kadar uzatılır.